Snoeien van fruitbomen en klein fruit is noodzakelijk om jaarlijks een goede opbrengst te bekomen !

Het snoeien van fruitbomen en klein fruit is een wat verwaarloosde kunst, in vroegere eeuwen en decennia werd deze kennis van vader op zoon overgedragen. Gezien tal van fruitboomliefhebbers tot een nieuwe generatie tuiniers behoren en vooral ook jeugdige tuinliefhebbers met toenemende interesse fruitbomen en boomgaarden gaan aanplanten is het belangrijk om deze kennis en de basis principes wat nader uit de doeken te doen.

Waarom moet ik mijn fruitbomen snoeien ?

Heel wat fruitbomen leveren van nature slechts om het jaar een goede oogst op, ze hebben maw beurtjaren, door gericht te snoeien kan dit enigszins opgevangen worden en ook jaarlijks een goede productie bereikt worden.

Niet of niet juist gesnoeide bomen gaan ook veel te veel energie stoppen in niet productieve takken (waterloten, takken die naar binnen groeien en zonlicht van de productieve takken weghouden)

Waarom wordt mijn pas aangekochte fruitboom door de kweker zo sterk teruggesnoeid ?

Een jonge fruitboom wordt voor het planten steeds flink gesnoeid (soms reeds op de fruitboomkwekerij zelf ) en vele tuinders zijn er het hart van in dat deze mooie flinke boom die ze met zoveel zorg uitgekozen hebben plots lelijk verminkt lijkt en amper nog enkele takken overhoudt. Met argwaan bekijken ze dit snoeiwerk van de kweker.

Dit snoeiwerk is echter noodzakelijk om de boom een goede start te geven :

- gesteltakken worden uitgekozen (nutteloze worden radicaal weggesnoeid)

- beschadigde wortels worden gesnoeid om een vlot herstel te bewerkstelligen

- takken worden teruggesnoeid in verhouding met bestaand wortelgestel

- takken worden steeds teruggesnoeid (1/3) tot op een naar buiten groeiende knop, de er onder zich bevindende knop (= concurrent) wordt verwijderd.

- vaak worden ook de meeste bloemknoppen verwijderd om in het eerste jaar de boom de kans te geven zich te vestigen en zich niet uit te putten in de productie van fruit (soms laten we wel eens enkele knoppen staan aan om de nieuwsgierigheid van de tuinder tegemoet te komen )

 

Waarop moet ik de eerste jaren letten bij het snoeien van mijn jonge fruitbomen ?

- Voor de aanplant , eerste radicale vormsnoei toepassen zie hierboven

- In het tweede jaar krachtige gesteltakken bevorderen en vooral de centrale spil stimuleren, vertikale takken die ernaast groeien en mee concurreren dunnen en terugsnoeien.

- In het derde jaar verder snoeien om de gewenste vorm van kruin te bekomen, snoei steeds bij een naar buitenstaande knop, zodanig dat de boom een mooie open vorm (uitgespreid, ahw met open armen ) bekomt en alle takken voldoende zonlicht krijgen. Kruisende takken terugsnoeien, zorg ook dat er voldoende ruimte ( en dus ook licht) tussen de takken blijft . Stimuleer sterke gesteltakken die het gewicht van het fruit kunnen dragen .

Sommige fruitbomen hebben geen centrale spil maar eerder een volledig open vorm, waarom is dit ?

Deze techniek wordt vaak toegepast voor lichter fruit, zoals pruim, kers, perzik, wilde appel, men krijgt dan wel een iets zwakker takkengestel maar er komt veel meer licht (en zon) tot bij het centrum van de boom. Ook hier moet af en toe gesnoeid worden en takken gedund om een open vorm te behouden.

Hoe sterk beinvloedt een goede snoei de productie van kwaliteitsfruit ?

Een niet of slecht gesnoeide boom krijgt gemiddeld amper 30 tot 40 % van het benodigde zonlicht, vaak zullen slechts de buitenste takken een redelijke productie aan fruit hebben en...meestal zijn dit dan de moeilijkst bereikbare plaatsen om je fruit te plukken. De opbrengst valt terug tot een 30% en de vruchten zijn vaak ook ondermaats.

Moet ik vruchten dunnen ?

De productie van te veel vruchten ( en aldus ook zaadvorming) , vergt enorm veel kracht van een fruitboom, sommige rassen zouden aldus zichzelf wel eens de das kunnen omdoen en er het loodje bij leggen, mocht u niet vakkundig ingrijpen. Indien u regelmatig snoeit zal dit reeds bijdragen tot mindere productie, lijkt het echter nog teveel dun dan de kleine vruchtjes tot ÈÈn of twee vruchtjes per tros. U zal mooie stevige vruchten bekomen , voorkomt takkenschade (breuk) en uw fruitboom raakt niet uitgeput.

Hou er ook rekening mee dat vaak een jaar aan overvloed gevolgt wordt door een jaar met weinig vruchten ( zelfbehoud van de boom ).

De schors van mijn fruitboom vertoont barsten en bladert af - wat nu ?

Schors die afbladert, scheuren en barsten vertoont is vaak te wijten aan zonnebrand ! Dit komt vaak voor op het eind van het winterseizoen, op een stralende dag met blauwe hemel en veel zon warmt de schors snel op tot temperaturen ver boven de omgevingstemperatuur, plots verdwijnt de zon en steekt er een ijzig koude wind op. De plotse afkoeling van de boom en het samentrekken van de schors kunnen dan ernstige schade veroorzaken.

Wie deze schade tijdig ziet kan de schors weer voorzichtig tegen de stam bevestigen (duimspijkers) en dan de beschadigde schors met boomwas omstrijken. Er bestaan ook preventieve middelen ( verdunde latexverf of een product dat boomaanstrijk genoemd wordt) deze middelen dan aan de Oost -en Zuidzijde strijken.

Kan men te grote en hoge hoogstamfruitbomen nog herstellen ?

Bomen die in de schaduw van anderen staan , te dicht geplant zijn, last hebben van schaduw van gebouwen zullen steeds hoger opschieten. Een gezonde boom kan over een aantal jaren terug serieus ingekort worden. U leest het goed dit is een meerjarenplan, verwijder ieder jaar niet méér dan 1 grote en zware tak, herstelt de boom zich hiervan goed door aanmaak van nieuwe jonge takken, dan kan u het volgend jaar een volgende tak uitkiezen, anders jaar overslaan. Voorkomen is echter beter dan genezen en wie regelmatig snoeit zal dit probleem niet kennen.

 

Bij een grote snoeiwonde verschijnen nadien vaak krachtige vertikale scheuten, wat doen we daar mee ?

Flink groeiende vertikale scheuten die meestal in groep of bundel verschijnen bij een grote snoeiwonde, noemen we waterloten, meestal zijn deze niet productief en geven ze geen vruchten, zorgen voor onnodige schaduw binnen centrum van de boom en verzwakken deze ook door hun nutteloze krachtige groei. Dus gewoon wegsnoeien !

 

Wanneer snoeit men het best ?

 

Later zomersnoei : door te snoeien op het eind van de zomer, wanneer het hout van de boom reeds goed verhard is maar de bladeren nog aan de boom hangen voorkomt men een te grote uitbarsting van hergroei . U boom zal dus niet té veel (nutteloze) energie in het vervangen van het gesnoeide hout gaan steken.Op het eind van de winter is dan enkel het verwijderen van wat ingevroren hout nog nodig.

Herfst-en wintersnoei : eens de bladeren van de bomen gevallen zijn is de boom in rust en kaal, nu valt zijn structuur makkelijk waar te nemen en is ook goed te zien waar snoeiwerk aan de orde is. Snoei niet op dagen dat het vriest, takken zijn dan bijzonder broos en worden gemakkelijk beschadigd door er een ladder tegen aan te zetten. In de late winter , eind februari - maart zijn de dagen reeds voldoende warm om vriesschade te voorkomen. Moet u echter ingrijpende snoeiwerken doen, spaar deze dan liever voor de late zomer of vroege herfst anders krijgt u in het voorjaar een invasie van nieuwe jonge takken!

 

Lente en vroege zomer : in deze periode is de sapstroom van de boom het sterkst en zal bij snoei dan ook veel sap verloren gaan, bovendien is de kans op infecties aan de snijwonden dubbel zo groot ! Behalve het verwijderen van jonge wortelscheuten en waterloten NIET snoeien dus in deze periode