Haagsoorten voor de tuin

Hagen zijn er om het ene perceel van het andere af te scheiden of om vee in een weide te houden of wilde dieren erbuiten, om wind te breken, geluid te verzachten, een natuurlijke groene achtergrond te vormen of om vervelende inkijk tegen te gaan.

Maar ze kunnen ook met een heel ander opzet aangeplant zijn ! Hagen kunnen een verrassingselement zijn, iets wat erachter ligt verbergen of juist suggereren. In het laatste geval werkt een haag ruimtegevend. Het kan ook een perspectivisch en richtinggevend element zijn. En als een haag strak geschoren is, kan het zelfs een levend architectonisch geheel zijn. Een goede haag bestaat uit heesters of bomen met een opmerkelijk dichte, bossige, tamelijk horizontale vertakking. Die takken moeten bij de planten onderling goed in elkaar grijpen, zodat ze als haag ÈÈn geheel vormen. En als ze daarenboven ook nog stekels of doorns ter beschikking hebben, is er sprake van een echt ondoordringbare haag, zoals een meidoornhaag (Crataegus) of een rozenhaag van eglantier (Rosa rubiginosa) of de Japanse bottel- of rimpelroos (R. rugosa).

A. GROENBLIJVENDE HAGEN

Groenblijvende (wintergroene) hagen zijn bijzonder populair omdat ze het jaar door een dichte groene wand vormen, structuur bieden en vervelende inkijk tegengaan.

Hulstsoorten (Ilex)

Voor een fraaie haag worden altijd groenblijvende hulstsoorten gekozen (er bestaan ook bladverliezende), vaak cultivars van de gewone of scherpe hulst (Ilex aquifolium), de sterkste in ons klimaat. Van deze struik of boom bestaan tientallen cultivars, ook met geel- of witbont blad, gestekeld of met golvende bladranden, met de bekende rode, maar ook gele en zelfs witte bessen. Bij de meeste is een manlijke plant nodig om aan de vrouwelijke bessen te krijgen. De echte beshulst (‘Pyramidalis’) geeft zeer veel (rode) bessen. De dichtvertakte planten laten zich uitstekend snoeien (ook in allerlei vormen). De ‘Blue Hollies’, Amerikaanse hulstcultivars van de soort Ilex ◊ meserveae geven grote rode bessen en hebben prachtig glanzend blauwgroen blad. De meeste hulsttypen groeien langzaam. Ilex crenata daarentegen lijkt sterk op Buxus maar groeit heel wat sneller en mits enig geduld kan men zo toch een mooie haag van ca 2m hoogte bekomen. Meestal volstaan 2 planten per lopende meter

Levensbomen (Thuja)

Thuja’s zijn wintergroene coniferen met overwegend schubvormig loof. Veel ervan zijn uitstekende haagplanten. Er zijn diverse soorten met namen als westerse levensboom (Thuja occidentalis) uit Noord-Amerika, de oosterse levensboom (T. orientalis) uit AziÎ en bijv. de reuzenlevensboom (T. plicata; Western Red Cedar) uit westelijk Noord-Amerika. Van deze soorten bestaan tientallen cultivars met allerlei groeivormen, loofkleuren, vruchtkegeltjes en bladgeuren. Bij T. occidentalis-typen heeft het loof vaak een kruidige, appelachtige geur als het wordt gewreven. Goede haagtypen vormen een prachtige, goed snoeibare, gesloten ‘wand’. 2 planten per lopende meter

Venijnboom (Taxus)

Niemand weet precies hoe oud de oudste nog levende taxussen zijn. De schattingen lopen uiteen van 1000 tot wel 3000 jaar. Dat komt daardoor alle oude taxussen hol zijn. Het aantal jaarringen is dus niet meer vast te stellen. In Engeland en Frankrijk staan nog oeroude, holle taxussen met een omvang van 10 tot 12 m. Vanwege de giftigheid voor het vee (vooral voor paarden) zijn in vroeger eeuwen in heel Europa Taxus-bestanden uitgeroeid. Maar deze magnifieke, langzaam groeiende bomen hebben geweldige eigenschappen. Ze willen zelfs onder beuken groeien, lopen moeiteloos uit kaalgesnoeid hout weer uit en uit snoeisel van de belangrijkste soort (Taxus baccata) wordt de stof taxol gewonnen waarmee eierstokkanker wordt behandeld. Van deze conifeerachtige planten (ze vormen een eigen, honderden miljoenen jaren oude plantengroep) zijn veel kweekvormen fantastische haagplanten die zeer goed (ook in vorm) zijn te snoeien. Andere soorten zijn o.a. de Japanse taxus (T. cuspidata) en de kruisingsvorm T. x media. De keuze is groot, ook qua loofkleuren. Let bij aanschaf op de aanduiding ‘Hagengroep’ of ‘Hedge Group’. Dan krijgt u de juiste typen.

Afhankelijk van de maat van de planten zal u 2 tot 5 planten per l/m nodig hebben .

Cupressocyparis leylandii en Chamaecyparis lawsonia

De klassieke leylandcypres hagen staan de laatste tijd erg onder druk door de aantasting door de takluis ( cinara spp.), deze kleine boosdoeners zuigen de plant letterlijk leeg en zijn zeer moeilijk te bestrijden gezien ze echt diep binnenin de haag vertoeven. Bestrijding van de takluis aanvatten vanzodra zich de eerste symptomen vertonen, vaak zal een cocktail van producten nodig zijn , spuit ook overvloedig in het binnenste van de haag, gebruik ook wat zeep als uitvloeimiddel in je rugsproeier.

Leylandii cypressen zijn snelle groeiers, goede haagplanten en ook geschikt voor hoge windschermen, plantafstand meestal 50- 70 cm van elkaar. Chamaecyparis lawsonia heeft een eerder smalle, zuilvormige groeiwijze en mooi blauwgroen loof, het is een snelgroeiende conifeer, de haag is echter meestal niet 100% ondoordringbaar - 2 stuks per lm

Portugese Laurier ( Prunus lusitanica angustifolia ): een bijzonder populaire nieuwkomer

Prunus lusitanica angustifolia (Fijnbladige 'Portugese laurier' ), de laatste jaren een bijzonder populaire, winterharde, wintergroene, redelijk snel groeiende, zeewind tolerante heester die zich door zijn bossige opgaande groei bijzonder goed leent voor een onderhoudsarme haag. Een snoeibeurt per jaar volstaat en per lopende meter zijn 2 planten voldoende .

Liguster (Ligustrum vulgare, Ligustrum ovalifolium )

Ligustrum ovalifolium is nog steeds zeer populair, dankzij de lage aanschafprijs en het snelle groeitempo , bovendien is deze heester halfwintergroen tot volledig wintergroen in zachte winters, enig nadeel is dat er min. 2 – 3 scheerbeurten per jaar nodig zijn en 5-6 planten per lopende meter.

Lage groenblijvende hagen :

Buxus sempervirens of Buxus sempervirens ‘Suffruticosa’ , voorheen veel in kasteeltuinen toegepast, voordelen : compact, wintergroen, strak, nadeel: traaggroeiend ( 4 - 6 / m )

Lonicera nitida : wie geen geduld heeft om het groeitempo van buxus te accepteren kan naar lonicera nitida terug grijpen, deze kamperfoelie is groenblijvend, groeit snel en de blaadjes lijken ( van ver) goed op deze van de buxus, vooral geschikt voor lage, niet te smalle, wintergroene hagen. Nadeel : ieder takje dat bij het scheren op de grond achterblijft kan wortel schieten.....

 

B. BLADVERLIEZENDE HAAGSOORTEN

Meidoorn (Crataegus monogyna )

Crataegus monogyna (éénstijlige meidoorn), deze in de lente mooi bloeiende heester produceert mooie witte , goed ruikende bloem, gevolgd door donkerrode besjes, mede door zijn grote stekelige takken is hij van oudsher ook veel als ondoordringbare haag voor vee gebruikt, het is een ideale broedplaats voor vogels, meidoorn is alhoewel bladverliezend maar 3-4 maand zonder blad, hij loopt als een van de eersten weerom uit . (4 stuks /lm )

Haagbeuk of Beukhaag

De Carpinus betulus of haagbeuk wordt zeer vaak als haag toegepast, het is echter helemaal geen beuk, hij behoort immers tot de berkenfamilie (Betulaceae) en is bladverliezend. De Fagus sylvatica (groene beukhaag) en de Fagus sylvatica atropunicea (rode beukhaag) zijn echte beuken en lid van de Fagaceae (beukenfamilie) (4-5 stuks per l.m ) , ze zijn in tegenstelling tot de haagbeuk bladhoudend maar niet groenblijvend. Verschil in snoei : daar waar u een haagbeuk (Carpinus betulus ) om een mooie volle haag te krijgen best door laat groeien tot hij de gewenste hoogte bereikt heeft en hem pas dan gaat snoeien en toppen, dient u bij een echte beukhaag (Fagus sylvatica ) wel regelmatig te toppen en mag u bij het aanplanten gerust de hoofdtak met 1/3 inkorten.

 

De bloeiende fruithaag : TIP !!

Wie niet over een kleine of middelgrote tuin beschikt en graag een grote varieteit aan heerlijk onbespoten fruit wenst te combineren met een dichte bladverliezende haag , moet ongetwijfeld voor een fruithaag met oude ziekteresistente fruitrassen opteren. Per lopende meter kan je immers 2 boompjes aanplanten, je krijgt een snelle opbrengst door de zwakke onderstammen, het fruit ligt binnen handbereik en het onderhoud en snoei is ook voor de amateur gemakkelijk. (2 boompjes per lm )

C. ALTERNATIEVE PLANTEN VOOR EEN HAAGVORM :

Je hoeft ook niet steeds voor de klassieke haagplanten te kiezen , ook tal van andere al dan niet wintergroene planten kan met enig gevoel voor creativiteit als haagplant gaan toepassen :

Acer campestre : veldesdoorn, spaanse aak : deze inheemse soort heeft een zeer dichte takkenstructuur en is aldus goed geschikt voor haagvorming, het is een bijzonder sterke plant die het op iedere niet te droge grond goed doet, één snoeibeurt per jaar volstaat ,- 4 planten per lopende m./ Meer info

Aucuba japonica (taai, winterhard, wintergroen, gepanacheerd blad , bestaat echter ook donkergroen)- 3 per lopende meter

Berberis verruculosa ( zuurbes) ,wintergroene struik met gele bloemen en violette bessen - plantafstand 30cm - 3 l/m - meer info over berberis soorten

Chaenomeles superba ( dwergkwee), roodbloeiende bladverliezende - plantafstand : 30-40 cm- 3 per Lm - meer info

Elaeagnus ebbingei (olijfwilg – zeewind resistent, groenblijvend ) 3 planten per lopende m

Hippophae rhamnoides (duindoorn, zanddoorn –zeewind resistent )

Laurocerasus- laurierkers ( wintergroen, zeewind resistent ) -plantafstand 50-70cm

Lavendula angustifolia ‘Hidcote Pink’ ( lavendel- lage haag – zeewind tolerant)

Mahonia aquifolium ( Mahoniestruik , druifstruik, groenblijvende heester met mooi geveerd blad op hulst lijkend blad )

Osmanthus x burkwoodii (schijnhulst – zeewind resistent)

Photinia fraseri ‘Red Robin’ groenblijvende heester met rood jong loof - plantafstand 1m.

Potentilla fruticosa ( struikganzerik – bossige bladverliezende heester met compacte groei - geschikt voor lage haagjes)

Rhododendron ponticum (- wilde variant, paarse bloemen, groenblijvend , goed winterhard ) -meer info over Rhodo's

Rosa rugosa (gemengde bottelroos – zeewind resistent)

Rosa rokoko

Rosa rubiginosa (eglantier)

Salix purpurea ‘Nana’- bittere wilg - lage, bladverliezende bossige struik :

Skimmia japonica (kaarsjesboom – lage haag ) ,decoratieve wintergroene heester, mooi van oktober tot maart, met interessante bloeiwijze.- meer info over Skimmia

Viburnum tinus ( sneeuwbal) – groenblijvend, rijkelijk bloeiend, redelijk winterhard -TIP- meer over Viburnum

Weigelia is vooral als een losse bloeiende haag aan te prijzen

Tuintips voor december

Bladverliezende bomen en heesters kunt u nu planten en verplanten (als het niet vriest). Blijf maaien zolang het gras groeit. Niet over bevroren gras lopen. Maak gereedschappen en tuinmachines schoon en vet ze in (ook houten stelen van gereedschappen invetten; dan blijven ze soepel en veerkrachtig). Zet een ijsvrijhouder in de vijver. Vormsnoei bij bomen toepassen. Zorg voor winterbescherming van uw planten (ook in potten en bakken). Lees ook onze herfstnieuwsbrief

 

Bron: Colour your Life

Het persbericht van Colour your Life vulden we aan met .o.i extra interessante informatie uit eigen bronnen over haagplanten en eigen fotomateriaal

Kleur je leven, kleur je tuin. Met een tuin geef je zelf letterlijk en figuurlijk kleur aan je leven. Vanuit deze gedachte is www.colour-your-life.nl ontwikkeld. Colour your life vertelt over de sierwaarde van tuinplanten, maar ook over het nut van planten in de tuin. Praktische en sfeervolle informatie over tuinplanten, om te gebruiken in de eigen tuin. Colour your Life wordt gefinancierd met steun van de Europese Unie.

Ilex aquifolium - hulsthaag

Dubbele haag van Cypressocyparis Leylandii (leylandcypres)

In taxus baccata hagen kan je ook mooie doorkijken naar het achterliggende landschap maken

Prunus lusitanica angustifolia

Lonicera nitida , laagblijvende wintergroene haag

Buxus sempervirens, laagblijvende wintergroene haagjes

Carpinus betulus , haagbeuk , is helemaal geen beuk maar behoort tot de berkenfamilie (Betulaceae), plant 4 tot 5 stuks per lopende meter

Crataegus monogyna - meidoornhaag

Hedera helix - klimophaag

Quercus ilex - steeneik - groenblijvende haag, goed zeewind tolerant, traaggroeiend.

Leivormfruitbomen of een fruithaag zijn een lekker alternatief voor een klassieke haag. Kies bij voorkeur voor oude ziekteresistente rassen : meer info

Wie snel een groenblijvende, quasi ondoordrinbare haag wenst kan ook de gewone Portugese Laurier (Prunus lusitanicat ipv 'angustifolia' aanplanten, deze krachtige heester zal dan wel binnen de perken dienen gehouden te worden , anders kan hij makkelijk een haag van 5-6m hoog vormen

Mahonia aquifolium, groenblijvende, winterbloeiende heester , kan ook als haag.

Osmanthus burkwoodii (schijnhulst) , wintergroene heester met kleine elliptische, fijngetande blaadjes en aangenaam geurende witte bloempjes in april/ mei.

Traaggroeiend - max hoogte 3m

Photinia fraseri 'Red Robin', wintergroen,jong loof :roodgekleurd, max hoogte na 10-20j : 4-5m , er bestaat ook een variant 'Little Red Robin' max hoogte ca 1m